Dlaczego szampan jest bardzo drogi? 5 czynników, które wpływają na tak wysoką cenę!

Szampan bez wątpienia jest symbolem luksusu i elegancji. To jeden z najdroższych napojów na świecie, co często budzi skrajne emocje. Niektórym trudno zrozumieć, dlaczego za butelkę tego wina musującego trzeba zapłacić ponad 200 zł, skoro prosecco lub cavę można kupić za mniej niż jedną czwartą ceny. 

Dlaczego szampan jest tak drogi? O tym decyduje głównie 5 czynników – warto poznać je wszystkie! 

Bardzo ograniczona produkcja

Winogrona do szampana mogą pochodzić wyłącznie z obszaru upraw we francuskiej Szampanii. Gleby wapienne oraz unikalny klimat regionu sprawiają, że winogrona mają wyjątkowy charakter. Jednak ograniczona powierzchnia upraw sprawia, że dostępność owoców jest niewielka. Oznacza to, że powstaje tylko taka ilość szampana, jaką można wyprodukować na obszarze ok. 34 400 hektarów – czasami jest to kilka tysięcy, a czasami zaledwie kilkaset butelek rocznie.

Tradycyjna metoda produkcji

Produkcja szampana jest procesem czasochłonnym i bardzo kosztownym. Obejmuje drugą fermentację w butelce, która nadaje szampanowi jego charakterystyczne bąbelki. Proces ten wymaga precyzji i czasu – butelki często leżakują przez kilka lat, zanim trafią na rynek.

• Sprawdź też! Skąd w winie biorą się bąbelki? Metoda tradycyjna vs. Charmata

Etapy produkcji szampana:

1. Fermentacja podstawowego wina w zbiornikach ze stali nierdzewnej lub drewnianych beczkach.
2. Assemblage – mieszanie różnych win bazowych, aby osiągnąć pożądany profil smakowy.
   
3. Dodanie mieszaniny cukru i drożdży do butelek, które są następnie szczelnie zamknięte, aby przeprowadzić fermentację wtórną w butelce.
4. Leżakowanie na osadzie – zgodnie z prawem każdy szampan musi spędzić co najmniej 15 miesięcy na osadzie, zanim zostanie sprzedany, ale wielu winiarzy decyduje się na wydłużenie tego etapu.
5. Remuage – etap delikatnego obracania butelek, aby osad drożdżowy przemieścił się do szyjki butelki.
6. Dégorgement – usunięcie osadu z szyjki butelki.
7. Dosage – dodanie mieszanki cukru i wina (liqueur d’expédition) przed ostatecznym zamknięciem butelki.

Szampan i jedzenie. Oto 10 zaskakujących par!

Bardzo restrykcyjne przepisy i kontrole jakości

Aby szampan mógł zostać sklasyfikowany jako taki, musi spełniać bardzo rygorystyczne warunki i przejść przez niezwykle dokładne kontrole jakości na każdym etapie produkcji.

Przykładowo, tylko siedem odmian winogron dopuszcza się do produkcji szampana. Trzy najczęściej używane i najbardziej znane to chardonnay, pinot noir i pinot meunier. Z kolei od 1983 roku obowiązuje zasada, że w 102 litrach moszczu musi znajdować się co najmniej 160 kilogramów winogron. Z tego powodu winiarze są zobowiązani przestrzegać bardzo ścisłych wymagań dotyczących gromadzenia szampana. Ponadto przewidziany jest minimalny czas przechowywania szampana na drożdżach i wtórnej fermentacji w butelce.

To jednak tylko nieliczne przykłady nakazów i zakazów. Każdy etap – od nasadzeń i odmian winorośli, przez zbiór, produkcję, aż po butelkowanie i leżakowanie – jest obwarowany szeregiem norm i przepisów. A wysokie standardy jakości wymagają dodatkowych nakładów finansowych, co również wpływa na cenę końcową szampana.

Koszty pracy ręcznej

Do produkcji szampana można używać wyłącznie winogron zebranych ręcznie, a nie maszynowo, aby nie uszkodzić owoców. Należy je również wyciskać w szczególnie delikatny sposób bezpośrednio po zbiorze. Ręczna praca zapewnia najwyższą jakość i dbałość o szczegóły. To jednak zwiększa koszty w porównaniu do bardziej zautomatyzowanych procesów stosowanych w produkcji innych win musujących.

Dziedzictwo i prestiż

Szampania została po raz pierwszy zasadzona winoroślą przez Rzymian w III wieku, a w XVII wieku zyskała reputację jako region produkujący najlepsze wina. Szampan szybko stał się synonimem wysokiej jakości, wytwarzany, zgodnie z najwyższymi standardami.

Kupując szampana, płacisz nie tylko za jakość wina, ale także za markę i prestiż. Renomowane domy szampańskie, takie jak Dom Pérignon, Krug czy Veuve Clicquot, cieszą się międzynarodową sławą i wieloletnią tradycją, co pozwala im na ustalanie wysokich cen.

Szczególnie drogie odmiany szampana i roczniki często mają za sobą interesująca historię. Koronnym przykładem jest legendarny szampan Heidsieck z 1907 roku, który został kupiony za 200 000 euro za butelkę. 2000 butelek przechowywano bezpośrednio w wodzie o temperaturze 4°C przez 82 lata. I to we wraku szwedzkiego statku towarowego „Jönköping”, który zatonął podczas I wojny światowej. Butelki z szampanem odzyskano dopiero w 1998 roku.

Produkowany przez 16 200 winiarzy i sprzedawany w prawie 400 domach szampańskich, szampan zawsze będzie cieszył się dużą popularnością i popytem. Jego produkcja wiąże się jednak z wyśrubowanymi normami, długim czasem dojrzewania, a także kosztami przechowywania i zatrudnienia specjalistów światowej klasy do czuwania nad kolejnymi etapami powstawania tych eleganckich bąbelków – nikt nie może sobie pozwolić na niedopatrzenia.

Te ogromne koszty sumują się, dlatego butelka szampana nie może być sprzedawana po tej samej cenie, co inne prostsze wina musujące, które nie wymagają tak pracochłonnego procesu.

Szampan bez wątpienia wyróżnia się swoją historią, dziedzictwem i zaangażowaniem twórców, a to jest czasami bezcenne.

Konrad Bukowski

(fot. depositphotos)