Rioja – wszystko o hiszpańskim winie! Region, style, klasyfikacja.

Hiszpania to kraj pełen słońca, pasji i… wyśmienitego wina! A jeśli miałbyś spróbować tylko jednego hiszpańskiego trunku, niech to będzie Rioja. To absolutna klasyka – elegancka, pełna charakteru i doskonała do jedzenia. Ale czym tak naprawdę jest Rioja? Jakie wino skrywa się za tą nazwą?

Rioja – skąd pochodzi i co ją wyróżnia?

Rioja to jeden z najważniejszych regionów winiarskich Hiszpanii, położony w północnej części kraju, w dolinie rzeki Ebro. Rozciąga się na ponad 100 km, obejmując trzy wspólnoty autonomiczne: La Rioja, Kraj Basków i Nawarrę. Region ten posiada prestiżowy status Denominación de Origen Calificada (DOCa) – to najwyższa klasa winiarska w Hiszpanii, oznaczająca wyjątkową jakość i surowe normy produkcji.

Co wyróżnia wina z regionu Rioja? Przede wszystkim charakterystyczne starzenie w dębowych beczkach, które nadaje im unikalne aromaty wanilii, przypraw, skóry i tytoniu. Drugą cechą jest dominacja odmiany tempranillo, która stanowi aż 75% upraw. Jego owocowy profil, delikatne taniny i zdolność do starzenia czynią Rioję jednym z najbardziej rozpoznawalnych stylów winiarskich na świecie.

Rioja była także pierwszym regionem w Hiszpanii, który otrzymał oficjalną apelację (DO) w 1925 roku, a w 1991 roku podniesiono ją do rangi DOCa. To dowód na ogromną renomę tamtejszych win!

Rioja w trzech odsłonach – podział na subregiony

Rioja to nie tylko jedna apelacja – region dzieli się na trzy główne subregiony, które różnią się klimatem, glebą i stylem win.

Rioja Alta

Położona na zachodzie regionu, na wysokości 500-800 m n.p.m. Panuje tu klimat umiarkowany, z łagodniejszą zimą i latem. Dominują gleby wapienne i gliniaste.

Tu powstają wina eleganckie, dobrze zbalansowane, z wysoką kwasowością i potencjałem do starzenia.

Rioja Alavesa

Subregion znajduje się w Kraju Basków, na północny wschód od rzeki Ebro. Ma najmniejsze winnice, często tarasowe. Dominują gleby wapienne.

Wina są lekkie, owocowe, świeże, często o wyraźnych aromatach czerwonych owoców, często o wyższej kwasowości.

Rioja Oriental (dawniej Baja)

To największy subregion, położony na wschodzie. Panuje tu cieplejszy, bardziej kontynentalny klimat z gorącymi latami i mniejszą ilością opadów. Dominują gleby gliniaste bogate w żelazo.

Tu produkuje pełniejsze, bardziej owocowe wina z wyraźnymi aromatami, często z większą zawartością szczepu garnacha, która nadaje im intensywność i alkoholową moc.

Jakie wino znajdziesz w regionie Rioja?

Chociaż 90% win produkowanych w regionie to wina czerwone, Rioja oferuje również białe i różowe perełki. Oto najważniejsze szczepy!

Czerwone odmiany:

• tempranillo – król Rioja! Nadaje winom nuty truskawek, wiśni, skóry i przypraw,
• graciano – daje wina z mocną strukturą, intensywną kwasowością i aromatami czereśni oraz pieprzu,
• garnacha (grenache) – odpowiada za owocowość i aksamitność win,
• mazuelo (cariñena) – dodaje winom tanin, kwasowości i pieprznego charakteru,
• maturana tinta – rzadszy szczep, dający wina o intensywnych aromatach jagód i fiołków.

Białe odmiany:

• viura (macabeo) – dominująca w białych winach Rioja, daje świeże, kwiatowe wina,
• malvasía riojana – aromatyczna odmiana, pełna nut brzoskwiń i miodu,
• garnacha blanca – dodaje winom nuty migdałów i cytrusów,
• tempranillo blanco – bardzo rzadka odmiana, o intensywnym, egzotycznym aromacie.

Wina Rioja – klasyfikacja

Rioja stosuje unikalny system klasyfikacji win, który opiera się na czasie dojrzewania:

• Joven – młode, świeże, owocowe wina, bez udziału beczki lub z minimalnym starzeniem.
• Crianza – wina dojrzewają minimum 12 miesięcy w beczce + 12 miesięcy w butelce. Idealne na co dzień!
• Reserva – wina dojrzewają 12 miesięcy w beczce + 24 miesiące w butelce. Są złożone, eleganckie.
• Gran reserva – wina dojrzewają minimum 5 lat, w tym 2 lata w beczce. To wina dla koneserów!

Czytaj także: Cepa Lebrel Reserva – czerwone wino z Lidla. Recenzja

Jak łączyć wina Rioja z jedzeniem?

Rioja to wino o wielu twarzach – od świeżych białych i różowych po potężne czerwone, które dojrzewają latami. Dzięki temu świetnie komponuje się zarówno z klasycznymi hiszpańskimi daniami, jak i kuchnią międzynarodową:

• Crianza – idealna do chorizo, grillowanego kurczaka i tapas. Jej owocowa świeżość i delikatne taniny podkreślają smak przyprawionych mięs i serów.
• Reserva – świetny wybór do steka, gulaszu i twardych serów. To wino z charakterem, które potrzebuje solidnego towarzystwa na talerzu.

Co oznacza RESERVA na etykiecie wina?

• Gran reserva – doskonała do jagnięciny, dziczyzny i pieczeni wołowej. Długie dojrzewanie nadaje jej głębi i elegancji, które pasują do bogatych, aromatycznych dań.
• Rioja blanco – odświeżający wybór do owoców morza, ryb i dań wegańskich. Jej cytrusowe nuty i subtelna beczka pięknie współgrają z lekkimi, świeżymi potrawami.
• Rioja rosado – lekka i owocowa, sprawdzi się przy pizzy, sałatkach i lekkich makaronach. Idealna na letnie kolacje i spotkania z przyjaciółmi.

Zainspiruj się! Kuchnia pełna słońca, czyli wieczór w stylu hiszpańskim

Konrad Bukowski

(fot. depositphotos)