Czy to wino jest dobre, czyli jak ocenić jego jakość?

Degustując wino, bierzemy pod uwagę jego smak, aromat i wygląd. Mamy do wyboru szeroki wachlarz słów i terminów, by je opisać – możemy wyrecytować po kolei wszystkie owoce, kwiaty, przyprawy, które wyłapie nasz nos lub podniebienie. Możemy dyskutować o poziomie kwasowości, taniczności, mineralności, słodyczy.

Jednak, gdy kończymy opisywać kolor wina, obecne w nim aromaty i nuty smakowe, przychodzi czas, by zadać sobie to najważniejsze pytanie: czy to wino jest dobre?

Zaznaczyć tu trzeba wyraźnie, że nie jest ono tożsame z pytaniem „czy to wino mi smakuje?”. To, że nie lubisz jakiegoś wina, nie musi oznaczać, że jest ono złe. Sprawdź, jak w 4 krokach ocenić, czy masz do czynienia z dobrym winem.

Balans

Słowo klucz w świecie winiarskim i jeden z niezbędnych elementów jakościowego wina. Cała sztuka jednak polega na zrozumieniu, czym ta równowaga jest, a w zasadzie, co powinno równoważyć się z czym. W przypadku wina mamy 3 pary: owoce i taninę, owoce i kwasowość oraz alkohol i cukier.

Jeżeli kwasowość lub taniczność jest na tyle dominująca, że trudno nam wyczuć subtelniejsze owoce, oznacza to, że brakuje tu balansu. Żaden element wina nie powinien przytłaczać drugiego. Gdy czujesz spójność tych komponentów, możesz przy tym punkcie zaznaczyć plus.

Finisz

To czas, w którym aromat i smak wina pozostaje w ustach. Im wino lepsze, tym ma większą „długość”. Degustując wino, trzeba więc sobie zadać pytanie, czy smak utrzymuje się na podniebieniu długo, czy znika po sekundzie. A jeśli został na dłużej, to czy jest przyjemny, czy bardziej cierpki?

Dobre wina zostawiają po sobie długi, czasem nawet intrygujący, ale zdecydowanie satysfakcjonujący finisz. Jest nam po prostu miło i z wielką chęcią chcemy sięgnąć po kolejny łyk. Jeśli tego właśnie doświadczyłeś przy degustacji, czas dodać kolejny punkt.

Intensywność

Czujemy ją i w ustach, i w nosie. To sytuacja, kiedy mamy wrażenie, że poszczególne aromaty wręcz wyskakują z kieliszka. W przypadku smaku odczujemy złożoność, bogactwo.

Jeśli wino posiada swoje charakterystyczne cechy, które są ściśle związane z określoną odmianą winorośli, regionem lub terroir, można powiedzieć, że jest wyraziste dla tego konkretnego winogrona lub rejonu. Jeśli popijasz carménère i wyczuwasz nuty pieprzne i kakaowe, możesz zaznaczyć, że to wino ma odpowiednią intensywność.

Ważne, by tę ekspresję oceniać, mając na uwadze osobnicze cechy danej odmiany wina. Nie przejmuj się, jeśli brakuje Ci tu doświadczenia. Przed degustacją możesz zrobić rekonesans i wypisać wcześniej wszystkie charakterystyczne cechy danego wina. Później pozostanie Ci tylko porównanie i odpowiedź na pytanie: czy to wino jest godnym przedstawicielem swojego gatunku?

Złożoność

Wino może być proste lub bardziej złożone – to również cecha, która wiąże się z konkretnymi odmianami win. Trzeba więc pamiętać, że wino proste nie musi być złe, wręcz przeciwnie. Do win prostych zalicza się na przykład białe pinot grigio – ma mieć wysoką kwasowość, nuty cytrynowe i w zasadzie niczego więcej nie potrzebuje. To jest jego styl.

Jednak są wina, od których wymaga się więcej. Wino złożone ma już więcej aromatów i smaków, które mogą być pierwszorzędne – grają pierwsze skrzypce, są wyraźnie wyczuwalne (np. owoce, przyprawy), drugorzędne, które wynikają bardziej z dojrzewania i techniki fermentacji (np. wanilia, karmel, toffi) oraz trzeciorzędne, na które wpływa wiek butelek (np. nuty ziemiste). Do tego trzeba jeszcze dołożyć wyraźną kwasowość lub taninę.

Jeśli w kieliszku masz wino, które jest niezwykle aromatyczne i ma bogaty smak z różnorodnymi nutami, a do tego dochodzą przyjemne taniny, to znak, że właśnie raczysz się winem złożonym.

I co dalej?

Jeśli już określiłeś te cztery cechy, możesz ocenić ogólną jakość wina. Jeśli przy każdym elemencie dałeś minus, to najpewniej masz do czynienia ze źle wyprodukowanym winem. Jeżeli tylko przy jednym punkcie byłeś na tak, trzymasz w ręku wino niezbyt specjalne, ale akceptowalne. Dwa spełnione warunki oznaczają już wino dobre, a trzy nawet bardzo dobre. Z kolei gdy przyznałeś winu plus w każdym elemencie, masz szczęście – właśnie sączysz znakomite wino! I właśnie samych czwórek Ci życzymy!

Konrad Bukowski

(fot. depositphotos)