Wino pomarańczowe – co to właściwie jest?

Wino pomarańczowe staje się coraz bardziej popularne. Choć może jeszcze na półkach sklepowych go wyraźnie nie widać, to w restauracyjnych kartach jest już całkiem widoczne, a w ciągu ostatnich kilku lat stało się ulubieńcem w kręgu smakoszy. Nazwa jednak potrafi trochę zmylić – wbrew pierwszemu skojarzeniu nie jest to wcale wino zrobione z pomarańczy.

Kolor i smak wina pomarańczowego mogą zaskoczyć, szczególnie tych, którzy dopiero odkrywają winiarskie szlaki. Tych bardziej dociekliwych z pewnością zaintrygują. Jednak bardziej konserwatywni amatorzy win, przywiązani do klasyki, mogą poczuć pewien niepokój. Pewne jest jedno, wino pomarańczowe coraz częściej pojawia się w debacie między poszukiwaczami nowych smaków a amatorami klasycznych trunków.

Tymczasem wino pomarańczowe to nic nowego – proces jego produkcji był już znany w starożytności. Jednak w ciągu 20-30 ostatnich lat odżył on na nowo i zaczął cieszyć się dużym zainteresowaniem wśród współczesnych winiarzy. Obecnie opiera się głównie na gruzińskiej tradycji sprzed 6000 lat, gdy wina fermentowały w dużych podziemnych naczyniach zwanych Qvevri (czyt. kwewri).

Wino pomarańczowe – co to jest?

Niezupełnie białe, nie całkiem czerwone – wino pomarańczowe należy do swojej własnej kategorii. Wbrew nazwie nie ma ono nic wspólnego z pomarańczami. Jest wytwarzane z białych winogron przy użyciu tego samego procesu, co przy produkcji wina czerwonego.

Białe wino wytwarza się z białych winogron tłoczonych bezpośrednio po zbiorach, by usunąć skórki i nasiona – w ten sposób powstaje klarowny sok do fermentacji. W przypadku wina pomarańczowego sok maceruje się ze skórkami, nasionami, a czasem nawet łodygami – to właśnie proces maceracji ze skórkami winogron nadaje winu wyjątkowy i zaskakujący kolor, który kryje się za jego nazwą.

Podobnie jak w przypadku czerwonego wina, czas maceracji może być różny – od kilku dni nawet do kilku miesięcy. Wszystko zależy od tego, jaki efekt chce uzyskać winiarz. Im dłuższy kontakt skórki z sokiem, tym intensywniejsza stanie się barwa. Wino też będzie bardziej ustrukturyzowane i aromatyczne. Koncepcja wina pomarańczowego polega na tym, by nadać winu białemu tych samych cech strukturalnych, co w przypadku wina czerwonego.

Ciekawostka!

Możliwe, że wino pomarańczowe było właściwie pierwszym rodzajem wina produkowanym z białych winogron. Gruzini, którzy jako pierwsi wykorzystali dziką winorośl do produkcji wina, fermentowali sok w amforach ze skórkami i szypułkami właśnie. Dowody archeologiczne wskazują, że wykonano je już w 6000 r. p.n.e.

Jak smakuje wino pomarańczowe?

Ponieważ wino pomarańczowe jest wytwarzane z szerokiej gamy odmian winogron, różnorodność w tym stylu jest naprawdę ogromna. Na ogół jest kwiatowe lub cytrusowe, z nutami dojrzałych owoców pestkowych i tropikalnych lub ziół. Towarzyszy im często akcent jałowca i gorzkiej skórki pomarańczowej. Te bardziej utlenione wina charakteryzują się akcentami miodu i orzechów laskowych.

Wina pomarańczowe są wytrawne, intensywne – z wyczuwalną taniną i goryczką. Czasami ich smak zbliżony jest do kwaśnego piwa.

Do czego podawać wino pomarańczowe?

Wino pomarańczowe ma wyrazisty profil, więc będzie pasować do równie odważnych dań. Świetnie komponuje się z kuchnią marokańską, koreańską (idealne wino do kimchi), jak i japońską klasyką. Dobry towarzysz do indyjskiego curry.

Warto rozważyć podanie wina pomarańczowego, gdy na stole pojawiają się hiszpańskie lub meksykańskie tapas (przekąski) lub deska  wyrazistych, dojrzewających serów.

Charakterystyczna cierpkość i pomarańczowa gorycz sprawiają, że wino łączy się z bardzo szeroką gamą mięs (również z grilla) – będzie dobre do kaczki (szczególnie w pomarańczach), wołowiny, a nawet ryby z masłem cytrynowym.

Wino pomarańczowe podbija świat

Duża część win pomarańczowych jest wytwarzana w północno-wschodnich Włoszech, wzdłuż granicy ze Słowenią. Robi się je z rodzimych winogron, w tym sauvignon vert, ribolla gialla lub pinot grigio.

Długą tradycję wina pomarańczowego ma również Słowenia, a dokładniej region Goriška Brda. Słoweńska „pomarańcza” często podawana jest w wysokich szklankach, np. do piwa. W Słowenii powstaje też Motnik – wino dojrzewa w beczkach dezynfekowanych przez wędzenie ziół (m.in. rozmarynu, szałwii i liści laurowych).

Oprócz Włoch i Słowenii na przestrzeni wieków również Grecja oraz Rumunia zainspirowały się gruzińskimi winiarzami i przyjęły ich technikę długiego macerowania białych winogron ze skórką. Z kolei we Francji region Jura znany jest z Vin Jaune i Côtes du Jura, z których oba są wytwarzane w podobny sposób jak wino pomarańczowe.

Popularność wina pomarańczowego rośnie. W Europie to m.in. Niemcy, Austria, Hiszpania, a nawet Polska wytwarzają bardzo dobre wina pomarańczowe. Jednak nie tylko Stary Kontynent ożywił „pomarańczową” tradycję. Nowy Świat również się przyłączył – w USA, Kanadzie, Australii, Nowej Zelandii powstaje coraz więcej tych charakternych win.

Konrad Bukowski

(fot. depositphotos)