Akademia
8 rodzajów wina musującego! Czym się od siebie różnią?
Każdy szampan jest winem musującym, ale nie każde wino musujące jest szampanem. Na świecie produkuje się kilka rodzajów musiaków – oczywiście szampan przez niektórych został ogłoszony królem bąbelków, ale istnieje też wiele innych rodzajów win musujących z różnych regionów, gdzie szampan wcale nie jest numerem 1.
Na całym świecie winiarskim powstaje wysokiej jakości wino musujące, w tym nawet w Anglii, Stanach Zjednoczonych, Rosji oraz Grecji. Ze względu na miejsce produkcji, wina te będą inaczej się nazywać – ma to związek z chronioną nazwą pochodzenia, tzn. że dana nawa może być używana w odniesieniu do win produkowanych w konkretnym regionie.
Poznajcie główne rodzaje wina musującego, które w mniejszym lub większym stopniu rozsławiły swój kraj i stały się prawdziwą wizytówką regionu.
- Sprawdź! Skąd się w winie biorą bąbelki?
Szampan
Aby wino mogło być oznaczone jako szampan musi pochodzić ściśle z Szampanii – regionu we Francji. Dodatkowo restrykcyjne przepisy określają proces produkcji oraz dozwolone odmiany winogron. Prawa dotyczące etykiet Szampanii zostały ogłoszone już w traktacie wersalskim. Jeśli na etykiecie wina musującego, które powstało poza Szampanią, widnieje nazwa szampan, możecie być pewni, że została użyta nielegalnie.
Wina nierocznikowe dojrzewają co najmniej 15 miesięcy, rocznikowe natomiast co najmniej 36 miesięcy. Najbardziej prestiżowe szampany (cuvée) potrzebują aż 6-7 lat, by rozwinąć trzeciorzędowe nuty. Ponad 90% produkowanych szampanów to wina klasy brut – z zawartością cukru do 12 g/l.
- Pochodzenie: Szampania, Francja
- Odmiany winogron: pinot noir, chardonnay, pinot meunier
- Metoda produkcji: tradycyjna (szampańska)
Crémant
Crémant to wino musujące, które powstało we Francji, ale poza Szampanią. Cechami charakterystycznymi dla tego wina są szlachetne, drobne bąbelki, rozwinięta struktura kwasowa oraz owocowe aromaty. W zasadzie prawie każdy francuski region winiarski produkuje crémant. W każdym z nich obowiązują specjalne przepisy dotyczące etykietowania.
Aby wino musujące mogło nosić chronioną nazwę crémant, musi spełniać kilka warunków, w tym: jako wino bazowe mogą służyć wyłącznie wina posiadające status AOC, do wina musującego można dodać maksymalnie 150 mg/l dwutlenku siarki oraz wino musi leżakować co najmniej 12 miesięcy, z czego 9 w butelce.
Crémant to tańsza alternatywa dla szampana.
- Pochodzenie: Francja (poza Szampanią)
- Odmiany winogron: zależą od regionu winarskiego:
- chenin blanc – Crémant de Loire
- pinot bland – Crémant de Alsace
- chardonnay lub chenin blanc – Crémant de Limoux
- chardonnay lub pinot noir – Crémant de Bourgogne
- Metoda produkcji: tradycyjna (szampańska)
Cava
Nazywana jest hiszpańskim szampanem, choć o ile szampan ogranicza się do jednego regionu – Szampanii, o tyle w przypadku cavy sytuacja jest znacznie bardziej liberalna, ponieważ może być produkowana na terenie całego kraju, Najwięcej wytwarza się jej w regionie Penedès w Katalonii (aż 95% produkcji).
Cava ma status Denominación de Origen (D.O.) w Hiszpanii, co oznacza, że musi być produkowana zgodnie z określonymi wytycznymi. Dzięki przystępnej cenie i świetnemu smakowi jest dobrą alternatywą zarówno dla drogiego francuskiego szampana, jak i innych musiaków.
Aby hiszpańskie wino musujące mogło posiadać na etykiecie określenie cava, musi dojrzewać w butelce przez okres minimum 9 miesięcy. Reserva dojrzewa co najmniej 15 miesięcy, a Gran Reserva 30 miesięcy.
- Pochodzenie: Hiszpania (głównie Katalonia)
- Odmiany winogron: xarel·lo, macabeo i parellada
- Metoda produkcji: tradycyjna (szampańska)
Espumante
Czy wiecie, że w Portugalii robią własne musiaki? O ile prosecco lub cava stały się popularne w naszym kraju, to o espumante wiedzą nieliczni. Nie ma się też co dziwić, ponieważ nie są tak łatwo dostępne, a ich ceny należą do stosunkowo wysokich.
Espumante powstaje metodą szampańską poświadczoną odpowiednim certyfikatem. Wino musujące produkuje się w całej Portugalii, ale te najlepszej jakości powstają w regionie Barraida.
Espumante charakteryzuje się kwiatowymi aromatami i dobrą kwasowością.
- Pochodzenie: Barraida, Portugalia
- Odmiany winogron: arinto
- Metoda produkcji: tradycyjna (szampańska)
Sekt
Sekt to niemieckie słowo oznaczające wino musujące. Jednak winogrona nie muszą nawet pochodzić z Niemiec, aby wino mogło szczycić się mianem sekt. Jeśli wino zostało wyprodukowane w 100% z winogron niemieckich, nazywa się wtedy Deutscher Sekt.
Około 95% tych win produkowanych jest metodą tradycyjną. Zwykle posiadają rok butelkowania na etykiecie oraz określają miejsce pochodzenia.
Niemieckie sekty mają opinię produktów wysokiej jakości. Wytwarzane są w niewielkich ilościach, ręcznie, z własnych winogron producentów.
W Austrii również powstają sekty – są robione metodą klasyczną z gron welschriesling i grüner veltliner.
- Pochodzenie: Niemcy
- Odmiany winogron: riesling, pinot noir, pinot blanc, pinot gris
- Metoda produkcji: tradycyjna (klassische flaschengärung)
Franciacorta
Czasami mówi się, że to konkurencja dla francuskiego szampana. Dziś szlachetne włoskie bąbelki franciacorta należą do elitarnej grupy najlepszych win na świecie.
Do produkcji franciacorta dopuszczone są trzy szczepy winogron: chardonnay, pinot bianco oraz pionot nero. Przy winie białym ich proporcje mogą być różne, ale gdy mówimy o winie różowym, zawartość pinot noir musi wynosić co najmniej 15%.
Franciacorta charakteryzuje się przede wszystkim bardzo długim czasem leżakowania w butelce. Dla podstawowej minimalny okres dojrzewania wynosi 18 miesięcy, dla rocznikowej 30 miesięcy, a dla riserva aż 60 miesięcy. Czas ten jednak bywa wydłużany, by wino nabrało głębszej złożoności.
- Pochodzenie: Lombardia, Włochy
- Odmiany winogron: chardonnay, pinot bianco, pionot nero
- Metoda produkcji: metoda tradycyjna (szampańska)
Prosecco
To na ogół proste, komercyjne włoskie wino musujące, choć i powstają bardziej poważne, jakościowe bąbelki.
Prosecco superiore to wino o lepszej jakości i podwyższonych standardach produkcji. Z kolei Conegliano Valdobbiadene i Colli Asolani to dwie wyśmienite apelacje, które oferują prosecco rocznikowe.
Zwróć uwagę na etykietę i szukaj na nich akronimów DOC i DOCG, które to określają kategorię jakościową win.
Prosecco powstaje metodą zbiornikową – jest ona tańsza, szybsza i mniej pracochłonna niż metoda tradycyjna, stąd ceny prosecco są niższe niż szampana lub franciacorty.
- Pochodzenie: Veneto i Friuli, Włochy
- Odmiana winogron: glera
- Metoda produkcji: zbiornikowa (Charmata)
Lambrusco
To kolejny przedstawiciel włoskich bąbelków. Jest to tradycyjna specjalność krainy Emilia. Lambrusco to zarówno nazwa szczepu, jaki i styl wina.
Tradycyjne lambrusco jest lekko musujące (ma mniej bąbelków niż cava lub szampan), z wysokim poziomem kwasowości i wyczuwalną goryczką. Ma żywy styl, świeży smak wiśni i czerwonych porzeczek. Jakościowe wina lambrusco oznaczone są apelacjami kontrolowanego pochodzenia DOC.
- Pochodzenie: Emilia-Romania, Włochy
- Odmiany winogron: lambrusco
- Metoda produkcji: zbiornikowa (Charmata)
Konrad Bukowski
(fot. depositphotos)