Renesans chianti! Poznaj odmiany, których warto spróbować!

Niemalże każdy kojarzy nazwę chianti i wie, że oznacza wino czerwone. To zaraz obok espresso i makaronu jeden z najpopularniejszych włoskich produktów eksportowych. Jednak przez wiele lat chianti wcale nie cieszyło się dobrą renomą. Chianti było uważane za kiepskie wino z powodu nadprodukcji i rozcieńczenia.

Może pamiętasz butelki wina w słomianym oplocie podawane dawnej w pizzeriach? To jeden z największych koszmarów winiarstwa. W ostatnich latach jednak widać ogromną zmianę. Dziś lokalni producenci produkują chianti o znacznie wyższej jakości. Rozpoczął się nowy rozdział chianti, w którym dobre wino jest zarówno łatwo dostępne, jak i zapadające w pamięć.

Skąd pochodzi chianti?

Podobnie jak w przypadku Bordeaux, szampana i wielu historycznych win, nazwa chianti wywodzi się od miejsca pochodzenia, a nie od głównego winogrona. Chianti to górzysty obszar Toskanii rozciągający się na prowincje Siena, Florencja, Arezzo, Piza, Pistoia i Prato. Znany jest również jako Monti del Chianti (Góry Chianti) lub Colline del Chianti (Wzgórza Chianti).

Region charakteryzuje się klimatem kontynentalnym z mroźnymi zimami i ciepłymi latami, a najlepsze winnice znajdują się na wyżej położonych obszarach w centralnej części regionu.

Chianti zachowało wiele ze swojego charakterystycznego włoskiego charakteru. Wygląda prawie tak samo jak sto lat temu. Ten rozległy obszar podzielono na siedem podstref, z których każda produkuje własne wino chianti o charakterystycznej nazwie i etykiecie.

Z jakich odmian produkuje się chianti?

Podstawowym winogronem używanym do produkcji chianti jest sangiovese. Większość chianti wytwarzanych jest w 100% z tej właśnie odmiany, ale i nie brakuje winiarzy, którzy lubią eksperymenty i chętnie mieszają sangiovese z innymi odmianami, takimi jak cabernet, syrah, merlot lub trebbiano. W zależności od rodzaju winogron w kupażu, w efekcie chianti może być bogatsze, bardziej owocowe lub lżejsze.

Jak smakuje chianti?

Wina chianti charakteryzują się mocnym, owocowym smakiem, kojarzonym z wiśniami lub fiołkami. Często pojawiają się nuty czerwonych owoców, octu balsamicznego i ziół.

Jego zapach i smak przypominają owoce leśne, wiśnie i truskawki, ale możesz nawet wyczuć aromaty dymu. Chianti ma również wysoką kwasowość, co sprawia, że jest idealne do większości dań. Ze względu na pochodzenie często łączy się je z włoskim jedzeniem, szczególnie pizzą i makaronami na sosie pomidorowym.

Warto pamiętać, że ze względu na proporcje w kupażu lub czas dojrzewania chianti to naprawdę różnorodna odmiana. Jeśli się chcesz o tym sam przekonać, spróbuj 3-4 chianti z tego samego rocznika, ale różnych producentów oraz porównaj ich podobieństwa i różnice. Myślimy, że wiele może Cię tu zaskoczyć!

Rodzaje chianti – najlepsze odmiany

W ciągu ostatnich dziesięcioleci wino chianti przeżywało własny kryzys tożsamości, gdy region zmagał się z ogromnymi różnicami w jakości i stylu. W końcu dostosowano przepisy DOCG, które obejmują zakaz stosowania białych winogron w mieszance i określają minimalną zawartość sangiovese jako dominującego winogrona oraz odmiany mogące wejść w skład kupażu (wspomniane wyżej merlot, cabernet, syrah i trebbiano).

Obecnie istnieje szeroki wachlarz lokalnych klasyfikacji mających na celu wskazanie różnic stylistycznych, jak i jakościowych. Oto najważniejsze z nich!

• Chianti DOCG – klasyfikacja obejmuje cały region. Wino musi składać się w co najmniej 70% z sangiovese i leżakować minimum 6 miesięcy, choć niekoniecznie w beczce. To lżejsze soczyste i świeże wino, które świetnie smakuje z kawałkiem pizzy.

• Chianti Superiore DOCG – wytyczne produkcji są niemalże takie same jak Chianti DOCG, z tym że wino musi leżakować minimum 9-12 miesięcy, dzięki temu jest łagodniejsze i gładsze niż niż zwykłe chianti.

• Chianti Classico DOCG – sangiovese musi stanowić co najmniej 80% całej mieszanki. Wina dojrzewają przez co najmniej 1 rok, dzięki czemu są nieco bogatsze i bardziej skoncentrowane. Mają też trochę wyższą minimalną zawartością alkoholu wynoszącą 12%.

• Chianti (Classico) Riserva DOCG – przed butelkowaniem wina muszą leżakować co najmniej 2 lata w beczce. Dzięki temu są bardziej złożone – naszym zdaniem to jedno z najlepszych win do steków.

• Gran Selezione DOCG – to najwyższa klasyfikacja w obrębie Chianti Classico, która wymaga minimum 3 lat starzenia, z czego 30 miesięcy w beczce. Co więcej, winogrona muszą pochodzić z winnic należących do posiadłości, a wino przejść panel degustacyjny, zanim trafi do sprzedaży. To zdecydowanie wino na wyjątkową okazję.

• Chianti Governo DOCG – powstaje poprzez dodanie częściowo suszonych winogron do wina bazowego w celu rozpoczęcia drugiej fermentacji. Dzięki temu wino ma bogatszy styl, o wyższej zawartości alkoholu lub cukru resztkowego, a często wcale nie będzie droższe niż standardowe chianti.

Chociaż wszystkie chianti mają status DOCG, koneserzy rozróżniają jakość wina.

Chianti Classico – co warto o nim wiedzieć?

To jedna z najbardziej znanych odmian chianti, uważana za bardziej wyrafinowaną opcję niż standardowe chianti. Wino produkowane jest w małych ilościach z najlepszych winogron.

Oprócz określenia rodzaju wina, Chianti Classico to podregion w obrębie Chianti, często uważany za jego serce. Obejmuje około 17 000 akrów winnic pomiędzy Florencją a Sieną.

Każda butelka Chianti Classico oznaczona jest czarnym kogutem. Chianti Classico jest prawnie zdefiniowane na podstawie aromatów dzikich jagód, fiołka, irysa, ziemistości i przypraw, a także jako wino pikantne z wyczuwalnymi taninami i odpowiednią dozą kwasowości. Jeśli te cechy są zapewnione w każdej butelce, wówczas na etykiecie wina pojawia się czarny kogut.

Chianti Classico najlepiej opisać jako równowagę elegancji i rustykalnego charakteru, z soczystymi, prostymi taninami i alkoholem zaczynającym się już od 12%.

• Sprawdź! Wina włoskie –  jak czytać etykiety?

Chianti produkowane obecnie w niczym nie przypomina dawnych rozwodnionych win pozbawionych smaku i charakteru. W ostatnich latach chianti ma swój renesans. Od 2013 roku Stany Zjednoczone są głównym importerem chianti na świecie, zamawiając łącznie 31% rocznej produkcji regionu. Jest to obecnie najpopularniejsze włoskie wino czerwone w Ameryce.

W Polsce eksport włoskich win też systematycznie rośnie, wprost proporcjonalnie do wzrostu popytu na wina lepszej jakości. Kochamy włoskie lody, włoską kawę, włoską kuchnie i włoskie wino. Dzięki temu na hipermarketowych półkach pojawia się coś więcej niż najtańsze chianti. Warto więc rozejrzeć się za dobrym chianti.

Tomasz Lipiński

(fot. depositphotos)