Jak dobierać szkło do wina?

Dobrze dobrane szkło ma ogromne znaczenie dla pełnego doświadczenia degustacyjnego. Kształt kieliszka wpływa na to, jak wino napowietrza się, uwalnia aromaty i smakuje. Szkło może wydobyć z wina wszystko, co najlepsze, ale może też maskować jego najwybitniejsze cechy, jeśli będzie nieodpowiednie.

Badania przeprowadzone w 2015 roku przez japońskich naukowców, wykorzystujące specjalną kamerę, wykazały, że kształt czaszy kieliszka wpływa na gęstość i rozmieszczenie oparów etanolu. Dlaczego jest to tak istotne? Ponieważ to właśnie te opary przenoszą cały aromat wina. W zależności od kształtu naczynia możemy odczuwać więcej lub mniej tych aromatycznych związków.

Istotny moment następuje, gdy opary łączą się z tlenem – wtedy uwalniane są związki zapachowe, dlatego tak ważne jest, aby wino miało możliwość „pooddychania”. Im więcej aromatu, tym bardziej wyrazisty smak.

Wina to jednak bardzo szeroka kategoria. Mogą one się różnić pod względem kwasowości, zawartości garbników i alkoholu. Jedne mogą być lekkie, bardziej owocowe i kwiatowe, inne cięższe, dymne, np. z nutami przypraw. Różne kształty kieliszków mogą wzmacniać lub łagodzić te cechy. Czy to oznacza, że potrzebujemy osobnego szkła do każdego rodzaju wina?

Owszem, istnieją kieliszki zaprojektowane z myślą o konkretnych odmianach, gdzie uwzględniono także region pochodzenia wina. I tak przykładowo można zakupić szkło typowo do rieslinga, chardonnay, sauvignon blanc lub syrah, tempranillo i chianti. Tylko idąc tym tropem, gdzie pomieścilibyśmy te wszystkie kieliszki?

W codziennym użytkowaniu tak naprawdę nie potrzebujemy tylu rodzajów szkła. Możemy spokojnie ograniczyć się do kilku podstawowych wersji, które z pewnością spełnią swoje zadanie i pozwolą winu pokazać swoje atuty.

Kieliszki do wina czerwonego

Są zazwyczaj duże, wysokie i mają pękatą czaszę, która zwęża się ku górze. Dzięki temu wino ma większy dostęp do powietrza, co sprzyja stopniowemu uwalnianiu się aromatów. Jest to również kluczowe, by złagodzić gorycz tanin i pikantne nuty.

Dla win cięższych i bardziej złożonych, dojrzewających w beczkach, idealny będzie kieliszek o smukłym kształcie i zamykającej się ku górze czaszy. Większa odległość od nosa w takim kieliszku pozwala na dostarczenie większej ilości związków zapachowych, co sprawia, że wina takie jak cabernet sauvignon, bordeaux, aglianico czy nero d’Avola są jeszcze bardziej aromatyczne.

Z kolei przy lżejszych i delikatniejszych winach czerwonych, takich jak burgund, pinot noir, gamay, lepiej sprawdzi się kieliszek z szerszą czaszą. Taki kształt uwalnia wszystkie aromaty, sprawiając, że wino smakuje gładko i harmonijnie.

Kieliszki do wina białego

Białe wina serwuje się zazwyczaj w mniejszych i smuklejszych kieliszkach niż czerwone, aby zatrzymać delikatne, kwiatowe i owocowe aromaty. Mniejsza czasza kieliszków pomaga także utrzymać niższą temperaturę wina.

W przypadku białych win, które dojrzewały w dębowych beczkach, jak chardonnay, warto sięgnąć po kieliszki z nieco szerszą czaszą. Wina starzone nabierają bardziej złożonych aromatów, a lepszy dostęp do powietrza pozwoli im się rozwinąć. Ten kieliszek jest idealny również dla win o bogatszym bukiecie, np. viognier, riesling czy muscat blanc.

Kieliszki do wina różowego

Kieliszki do różowego wina są mniejsze niż do czerwonego i białego oraz mają krótszą i węższą czaszę, która dzięki swojemu zaokrąglonemu kształtowi pomaga uwalniać więcej aromatu.

Lżejsze różowe wina najlepiej smakują w kieliszkach o ściankach rozszerzających się ku górze, natomiast te bardziej aromatyczne i złożone prezentują się świetnie w kieliszkach o formie przypominającej tulipana, z węższym otworem na górze.

Kieliszek do wina musującego

Wysoki i wąski, o prostych ściankach zakończonych niewielkim otworem – to idealny kieliszek do wina musującego. Taki kształt pomaga zatrzymać bąbelki i skoncentrować aromaty. Czasza umieszczona jest na długiej nóżce – trzymając ją, zapobiegamy ogrzewaniu wina naszą dłonią.

Flet, bo tak nazywa się ten rodzaj szkła, jest obecnie najczęściej wybieranym kieliszkiem do win musujących. Wyparł dawniej używane szerokie czarki, z których szybko ulatywały bąbelki.

Kieliszek do win deserowych i wzmacnianych

Wina deserowe zawierają więcej cukru resztkowego, a wzmacniane mają wyższą zawartość alkoholu niż inne wina, dlatego podajemy je w mniejszych ilościach. Serwuje się je w małych, niskich kieliszkach z czaszą zwężającą się ku górze. Taki kształt zapobiega szybkiemu ulatnianiu się alkoholu i utracie aromatów.

Wino można pić z kubka, ze zwykłej szklanki, a nawet bezpośrednio z butelki. Kto komu zabrani we własnym domu? Jeśli jednak zależy Ci na odkrywaniu tajników wina i czerpania pełnej przyjemności z degustacji, nie osiągniesz tego bez odpowiedniego szkła. Jeśli nam nie wierzysz, zrób mały eksperyment.

Nalej trochę wina do zwykłego kubka i do kieliszka. Teraz porównaj smak – na tym etapie możesz jeszcze nie odczuwać zasadniczych różnic, ale zostaw wino na 5 minut, by miało szansę „pooddychać”. Spróbuj jeszcze raz. O, teraz możesz zauważyć pewne różnice. Zachowaj czujność, a poczujesz, jak zmienia się profil aromatu i smaku pod wpływem tlenu w kieliszku. Dobrej zabawy!

Zuza Milewska

(fot. depositphotos)