Kolor whisky – co może nam powiedzieć?

Kolor whisky to jeden z elementów, który ocenia się podczas degustacji. Destylat na początku swojej drogi jest zupełnie przezroczysty – dopiero dzięki dojrzewaniu w dębowej beczce nabiera koloru, który tak kochamy.

Barwa whisky może powiedzieć kilka rzeczy o tym, jak dojrzewała, a nawet sugerować nam, jakie będzie mieć nuty aromatyczne i smakowe. Kolor, dojrzewanie i smak whisky są ze sobą nierozerwalnie związane, jednak ocena z góry wyłącznie na podstawie odcienia to tylko zgadywanie.

Brak wiedzy i zrozumienia, w jaki sposób whisky uzyskuje swój kolor, sprawiło, że ciemne whisky są błędnie postrzegane jako dojrzałe, złożone i wyższej jakości, a te jasne jako młode, lekkie, niezbyt skomplikowane. Chociaż w Europie i USA daje się szanse tym jasnozłocistym destylatom, to już w Azji brak bursztynowej, niemalże ceglanej barwy jest dużym minusem. Dobra whisky jest ciemna, zła whisky jest jasna – to zbytnie uproszczenie i nieprawda.

Owszem, im dłużej destylat przebywa w beczce, tym staje się ciemniejszy, ale istnieje więcej czynników, które wpływają na kolor i smak whisky.

Rodzaje beczek

W świecie whisky istnieje wiele rodzajów drewna, jednak najczęściej spotykanym gatunkiem jest dąb – nierzadko jest to dąb amerykański i europejski. Ten pierwszy sprawia, że whisky staje się bardziej bursztynowa, dąb europejski natomiast nadaje destylatom jasnozłoty kolor.

Jednak na barwę whisky ma również wpływ poziom zwęglenia, czyli wypalenia wnętrza beczki. Podsumowując, whisky dojrzewające przez taki sam czas mogą diametralnie różnić się kolorem w zależności od użytego rodzaju drewna i stopnia zwęglenia beczki.

Co kolor whisky może powiedzieć o procesie dojrzewania i smaku?

Jeśli chcesz uczynić ze smakowania whisky dobrą zabawę, możesz pokusić się wstępną ocenę whisky na podstawie koloru. Mamy dla Ciebie kilka wskazówek. Pamiętaj jednak, że będą przydatne jedynie wtedy, gdy whisky dojrzewała tylko w jednym rodzaju beczki.

• Jasny kolor – im jaśniejszy kolor whisky, tym mniej czasu mogła spędzić w beczce. Może on również świadczyć o tym, że destylat leżakował w starszej, używanej beczce (nie jest w stanie oddać tyle smaku i koloru) lub beczce, która była tylko opalona a nie zwęglona.
  Jasny kolor może oznaczać, że whisky będzie miała lżejsze, bardziej kwiatowe akcenty. Te, które dojrzewały w opalonych beczkach, mogą mieć subtelną słodycz z nutami orzechowymi, waniliowymi i toffi.
• Ciemny kolor – im ciemniejszy kolor whisky, tym więcej czasu mogła spędzić w beczce. To też oznaka, że destylat dojrzewał w rzadziej używanych lub całkowicie nowych beczkach, zwęglonych od środka. Im wyższy poziom zwęglenia (poziom trzeci lub czwarty), tym więcej smaków beczka nada whisky i tym ciemniejsza będzie jej barwa.
  Whisky o takim zabarwieniu może mieć bogatszy, bardziej intensywny i złożony smak. Jeśli dojrzewała w zwęglonej beczce, można się spodziewać nut dymu, karmelu, miodu, przypraw, ciemnych owoców i skóry.
  

  Im whisky dłużej leżakuje w beczce, tym jej barwa robi się ciemniejsza (fot. depositphotos).

   

• Bursztynowy kolor z czerwonymi refleksami – może oznaczać, że whisky dojrzewała w beczkach z amerykańskiego białego dębu, który nadaje czerwonawo-rudawy odcień. Można się spodziewać, że ta whisky będzie miała delikatny, waniliowy i karmelowy smak.
• Jasnozłoty kolor – może wskazywać, że destylat leżakował w beczkach wykonanych z europejskiego dębu, który charakteryzuje się tym, że nadaje mocną żółtą lub jasnozłotą barwę. Ta whisky może mieć ciemniejszy, pikantniejszy i lekko gorzki smak.
• Bursztynowy, kasztanowy kolor– może oznaczać, że whisky leżakowała w beczkach, w których wcześniej dojrzewała sherry. Trunek będzie miał słodki smak sherry z nutami orzechów i ciemnych dojrzałych owoców.
• Bursztynowy kolor z różowymi refleksami – może oznaczać, że whisky leżakowała w beczkach, w których wcześniej dojrzewało porto. Whisky będzie miała subtelne słodkie smaki porto z nutami suszonych owoców i lekką pikantnością.

O tym pamiętaj!

Dany kolor może wynikać z jednej lub kilku rzeczy – trudno jednak określić na oko, co ostatecznie wpłynęło na barwę whisky. Sprawę znacząco komplikuje fakt, że whisky bardzo często dojrzewa w więcej niż jednej beczce, a każda z nich ma inne parametry i inaczej wpływa na trunek.

W przypadku bourbona według wytycznych destylat musi dojrzewać w nowych beczkach, ale już przy szkockiej panuje pełna dowolność. Zabawa robi się więc bardziej zawiła 😉

Dlaczego whisky barwi się karmelem?

Kolor whisky może powiedzieć nam coś o procesie dojrzewania i smaku, ale tylko i wyłącznie wtedy, gdy jest naturalny. Jeśli do destylatu w trakcie produkcji zostanie dodany sztuczny barwnik, wówczas związek między kolorem a sposobem leżakowania i smakiem zostanie zerwany.

Większość destylarni dodaje do swoich whisky barwnik karmelowy, by zapewnić jednolity kolor całej serii. Z drugiej strony, producenci chcą by destylat był ciemniejszy, ponieważ konsumenci postrzegają to jako lepszą cechę.

Wszystkie amerykańskie whisky mają naturalne kolory – przepisy USA zabraniają dodawania barwników. Z kolei producenci szkockiej whisky mogą zgodnie z prawem dodawać karmel, choć nie oznacza to, że wszyscy z tego „przywileju” korzystają. Wiele destylarni szkockiej zobowiązało się do zachowania naturalnego koloru swojej whisky. Wśród nich są m.in. Balblair, Benriach, Glendronach, Glenglassaugh, Highland Park, Kilchoman i Macallan.

Warto pamiętać, że w większość whisky single malt również nie znajdziemy karmelu, ponieważ smakosze właśnie tego rodzaju whisky są nieco bardziej wybredni i zależy im na czystym składzie.

Tomasz Lipiński

 

(fot. depositphotos)