Wszystko, co musisz wiedzieć o bourbonie

Jak mawiają, nie tylko szkocką (i irlandzką) człowiek żyje. Bourbony cieszą się bardzo dużą popularnością i nic w tym dziwnego. Swoim smakiem i aromatem mają bardzo dużo do zaoferowania.

Aby zasłużyć na miano bourbona, podczas produkcji i butelkowania należy spełnić szereg wymogów prawnych. Co zatem sprawia, że bourbon jest bourbonem i czym różni się on od whisky?

Nuta historii, czyli początki bourbona

Historia powstania bourbona jest pełna legend i mitów. Destylację na tereny dzisiejszego Kentucky prawdopodobnie sprowadzili osadnicy, głównie Szkoci, Irlandczycy i Anglicy, pod koniec XVIII wieku. Trudno jednak uwierzyć, aby bourbon miał jednego „ojca”. Wśród wynalazców wymienia się m.in. Eliasza Craiga, duchownego baptystę, który rzekomo jako pierwszy miał użyć zwęglonych dębowych beczek w procesie dojrzewania.

Według legendy Craig, jak i inni osadnicy z Kentucky próbowali przetransportować swój „bimber” do Nowego Orleanu w dół rzeki Missisipi w beczkach po rybach. Problemem jednak był ich nieprzyjemny, ostry zapach. Najlepszym sposobem, by się go pozbyć, było zwęglenie wnętrza beczek. Gdy trunek dotarł na miejsce, okazało się, że ma ciemniejszą barwę, a beczka znacząco wpłynęła na jego smak.

Według innej legendy to francuscy emigranci z regionu Cogniac w połowie XIX wieku przekonali gorzelników z Kentucky, by zaczęli praktykować wypalanie beczek, by dostarczać destylat do rozrywkowej dzielnicy Nowego Orleanu – Bourbon Street. Roboczo nazywano go „ta whisky z Bourbon Street”, a z czasem po prostu bourbon.

Jednak i pochodzenie nazwy nie jest takie oczywiste. Możliwe, że pochodzi ona od nazwy hrabstwa Bourbon w Wirginii, utworzonego w 1785 roku i będącego częścią dzisiejszego Kentucky.

Czym właściwie jest bourbon?

To amerykańska whisky, której głównym składnikiem jest kukurydza – musi stanowić ona od 51% do 79% zacieru (wartości te są regulowane ustawą z 1964 roku). Pozostałe zboża to najczęściej żyto i słód jęczmienny, ale i tu są wyjątki. Bardzo popularny Maker’s Mark do produkcji swoich destylatów używa pszenicę ozimą (dzięki temu są one o wiele delikatniejsze w smaku). Na ważną uwagę zasługuje fakt, że do bourbonów nie można dodawać żadnych barwników i aromatów. Jedynym dopuszczalnym dodatkowym składnikiem jest woda.

Burbon jest też destylowany do nie więcej niż 80% objętości alkoholu i musi być butelkowany z zawartością alkoholu co najmniej 40%.

Bourbon może być produkowany w dowolnym miejscu w Stanach Zjednoczonych, jednak większość destylatów tego gatunku, w tym te najpopularniejsze, powstaje w Kentucky. Ze względu na urodzajne ziemie i delikatną wodę przepływającą przez skały wapienne region ten stał się mekką dla wielu destylarni. Jeśli na etykiecie zobaczysz nazwę Kentucky Bourbon, możesz być pewny, że powstał właśnie w tym miejscu (w innym wypadku nie można używać tej nazwy).

• Sprawdź też! Whisky a bourbon – 5 różnic, które musisz znać

Ponadto destylat musi leżakować minimum dwa lata w świeżych beczkach dębowych, co nadaje mu charakterystyczny smak. Na większości etykiet znajdziemy oznaczenie STRAIGHT – to informacja, że już zabutelkowany bourbon dojrzewał przez kolejne dwa lata w wypalanych od wewnątrz dębowych beczkach. Jeśli łączny czas leżakowania tego destylatu był krótszy niż cztery lata, prawo nakazuje producentowi oznaczenie wieku na butelce.

Podsumowując, aby bourbon był bourbonem, musi spełniać 6 warunków:

1. być wyprodukowany w USA,
2. leżakować w nowych, opalanych beczkach z białego dębu,
3. zacier (mieszanka fermentującego zboża) musi zawierać minimum 51% kukurydzy,
4. być destylowany do nie więcej niż 80% objętości alkoholu,
5. być butelkowany z zawartością alkoholu co najmniej 40%,
6. nie może zawierać sztucznych barwników ani aromatów.

Istnieje sześć głównych kategorii bourbona:

• High corn – destylat o wysokiej zawartości kukurydzy. Choć przyjmuje się, że bourbon musi być zrobiony z co najmniej 51% kukurydzy, niektórzy producenci wytwarzają go w 80-90%, a nawet zdarza się, że w 100% z kukurydzy.
• High rye – podczas gdy tradycyjny bourbon zawiera od 8 do 10% żyta, niektóre destylarnie dodają więcej żyta do mieszanki, aby uzyskać bardziej pikantny, odważny smak.
• Wheated/Wheaters (bourbon pszeniczny) – niektóre destylarnie wykorzystują pszenicę jako drugi składnik, zaraz po kukurydzy, do produkcji bourbona. Dodatek pszenicy przejawia się delikatnymi nutami wanilii i karmelu. Przykładem bourbona pszenicznego jest Maker’s Mark.
• Single barrel – destylat pochodzi i jest butelkowany z jednej beczki oraz nie jest mieszany z żadną inną whisky.
• Cask strengh – bourbon butelkowany z mocą beczki. Oznacza to, że przed przelaniem butelki nie był rozcieńczany wodą. Rezultatem jest mocny, pikantny bourbon z dymnymi, dębowymi akcentami.
• Small batch – destylat skomponowany z mniejszej niż zazwyczaj ilości starannie wyselekcjonowanych beczek. W zależności od destylarni butelki mogą być oznakowane numerami partii i datami butelkowania. Stanowią często alternatywę dla flagowej butelki destylarni.

Czym się różni bourbon od whisky?

Bourbon i whisky są bardzo często ze sobą porównywane. W rzeczywistości bourbon to rodzaj whisky, podobnie jak APA to rodzaj piwa. Głównym składnikiem zacieru jest kukurydza, podczas gdy whisky jest destylowana z pszenicy, żyta lub jęczmienia i może być produkowana w dowolnym miejscu na świecie.

Gdybyśmy chcieli dokładniej porównać bourbon np. z whisky szkocką, różnic byłyby o wiele więcej. Szkocka produkowana jest ze słodu jęczmiennego i może dojrzewać w używanych beczkach. Musi leżakować w nich przez co najmniej trzy lata. Nie ma też tej słodyczy, która charakteryzuje bourbon. Znakiem rozpoznawczym szkockiej są bardziej torfowe i dymne nuty.

Whisky a whiskey?

Na etykietach bourbonów raz widzimy zapis whisky, a raz whiskey. Z czego to wynika? Głównie z decyzji samego producenta – niektórzy z nich celowo chcą nawiązywać do tradycji irlandzkich, stosując pisownię z –ey. Nie wpływa to w żaden sposób na wymowę, a tym bardziej na smak trunku. Dla ciekawostki, w amerykańskich przepisach regulujących zasady destylacji występuje tylko jedna pisownia – whisky.

Jak pić bourbon?

Jak tylko chcesz! Bourbon pozwala być kreatywnym i smakować go na różne sposoby. Jeśli chcesz eksplorować jego niuanse aromatyczno-smakowe, pij go sauté w temperaturze pokojowej. Bourbon możesz też rozcieńczyć niewielką ilością wody, która otwiera bardziej subtelne, delikatne smaki. Niektórzy uwielbiają pić bourbon on the rocks, czyli z dodatkiem kostek lodu, co też jest świetnym pomysłem.

Ze względu na zawarte w bourbonie nuty słodyczy to świetny składnik drinków (np. Boulevardier lub Mint Julep). I tu się zaczyna prawdziwa zabawa, bo oprócz sprawdzonych przepisów na klasyczne drinki można samemu tworzyć własne koktajle. Ważne, by znaleźć swój smak i pić bourbon tak, jak się lubi.

Polecamy! 5 naszych ulubionych bourbonów

Świat bourbonów jest niezwykle różnorodny i bogaty. Na półkach sklepowych przybywa butelek z amerykańską whisky, co cieszy podniebienia wszystkich miłośników tego słodkawego trunku. Chętnie podzielimy się z Tobą naszymi ulubionymi etykietami.

Old Virginia Kentucky Straight Bourbon Whiskey Aged 6 Years

Wytwarzany jest z co najmniej 51% kukurydzy. Dojrzewa przez co najmniej 6 lat w dębowych beczkach. Ma dość pikantny profil z nutami karmelu i wanilii. Dostępny w butelce o pojemności 700 ml, która frontem przypomina starą butelkę Jack Daniel’s No.7. Można ją kupić już za 60-70 zł. Jednak niech ta niewygórowana cena Cię nie zwiedzie. To doceniony destylat przez Jima Murraya, autora Whisky Bible, i oceniony aż na 91,5 pkt.

Ezra Brooks Bourbon Whiskey Kentucky Sour Mash

Bardzo klasyczny bourbon – słodki, o wyraźnie kukurydzianym smaku i waniliowych aromatach amerykańskiego dębu, z nutą toffi. Po raz pierwszy trafił do sprzedaży w latach 50. ubiegłego stulecia. Warto wspomnieć, że producent został uhonorowany przez amerykański rząd w 1966 roku tytułem „Kentucky’s finest Little distillery”. Bourbon dostępny za 80-90 zł.

Buffalo Trace Kentucky Straight Bourbon

Jest produkowany w najstarszej destylarni położonej na terenach USA. To starannie destylowana i dojrzewająca przez 8-9 lat whiskey, która może poszczycić się bogatym, złożonym i gładkim smakiem. Buffalo Trace w 2016 oraz 2015 roku został nagrodzony m.in. podwójnym złotym medalem na San Francisco Spirits Competiton. Pyszny bourbon do kupienia za ok. 100 zł.

Woodford Reserve Distiller’s Select

To świetnie zbalansowany i niezwykle łagodny bourbon, mimo że zabutelkowany z mocą 43,2%. Ta subtelna natura to efekt potrójnej destylacji, co jest wyjątkiem w procesie produkcji bourbon whiskey. Jest wielowymiarowa, bogata, aromatyczna, pełna niuansów – ponoć można odkryć w niej ponad dwieście nut i akcentów aromatyczno-smakowych!

Wyróżnia się na półkach oryginalną, elegancką, szeroką butelką bez etykiety. Kupisz ją za 120-150 zł.

Maker’s Mark 46

To bourbon o bardziej złożonych aromatach i smakach oraz niespotykanym dębowym wykończeniu. Znajdziemy tu nieco mocniejsze nuty wanilii i cynamonu niż w podstawowej wersji Maker’s Mark. Jest też zabutelkowany z wyższą mocą.

W smaku Maker’s Mark 46 jest pełny, kremowy, subtelny – doskonale zbalansowany. To po prostu wyśmienity bourbon, do którego będziesz chciał wracać. Cena butelki to 150-180 zł.

Tomasz Lipiński