Szkocka i irlandzka – czym się od siebie różnią?

Czym się od siebie różnią whisky szkocka i irlandzka? Na początku przygody z whisky każdy zadaje sobie to pytanie. Można na nie odpowiedzieć krótko i zwięźle: smakiem. Tylko, czy to zaspokoi naszą ciekawość? Jest tyle niuansów, które wpływają na tę różnicę, że warto nieco zgłębić temat.

Już od wielu, wielu lat toczą się dyskusje o tym, kto był pierwszy. Podobno to Irlandczycy nauczyli Szkotów sztuki destylacji, a dokładniej irlandzcy mnisi, którzy przybywali na tereny Szkocji. Sama nazwa whiskey/whisky to fonetyczna i zangielszczona wymowa galeickiego uisce beatha, co oznacza wodę życia. Co więcej, to właśnie na terenie Irlandii Północnej stoi najstarsza licencjonowana destylarnia i jest nią Bushmills.

Mimo wysokiego prawdopodobieństwa, że to właśnie Irlandczycy jako pierwsi zaczęli robić whisky, to Szkotom udało się znacząco rozwinąć produkcję. Na terenie całej Szkocji znajduje się około 105 destylarni, a sam kraj został podzielony na 5 regionów produkcyjnych. Dla porównania Zielona Wyspa może cieszyć się w przybliżeniu 12 gorzelniami.

Nie ulega jednak wątpliwości, że i szkocka, i irlandzka mają swój własny styl. Wpływa na niego proces produkcji, suszenia oraz destylacji.

Szkocka i irlandzka – poznaj podstawowe różnice

Szkocka whisky

• produkowana jest jedynie w Szkocji według wytycznych określonych przez Scotch Whisky Regulations 2009 (niektórzy uważają szkocką za całkiem odrębny gatunek alkoholu),
• jest wytwarzana na bazie słodu jęczmiennego, drożdży i wody,
• leżakuje w dębowych beczkach przez co najmniej trzy lata,
• jęczmień wykorzystywany do produkcji jest wędzony w torfowym dymie – dzięki temu szkocka whisky ma tak charakterystyczny dla siebie ziemisto-dymny posmak,
• jest destylowana dwukrotnie, co przekłada się na mocniejszy aromat i smak,
• większość produkowanej whisky to trunki typu single malt, które wytwarza się w 100% ze słodu jęczmiennego.

Irlandzka whiskey

• musi być destylowana i leżakowana na terenie Irlandii lub Irlandii Północnej,
• powstaje z kiełkujących ziaren pszenicy, żyta, owsa, jęczmienia, które są następnie suszone gorącym powietrzem, co przekłada się na łagodniejszy smak whiskey,
• najczęściej jest destylowana potrójnie – dzięki temu whiskey ma jaśniejszy kolor i delikatniejszy smak niż szkocka,
• według wytycznych musi leżakować w drewnianych beczkach przez co najmniej 3 lata, ale irlandzkie marki whiskey leżakują głównie przez 7 lat,
• większość produkowanej whiskey to trunki typu blended, będące wynikiem mieszania spirytusów zbożowych.
  

Jednak, jak to w naturze bywa, nic do końca nie może być tak oczywiste. Choć irlandzka i szkocka rządzą się własnymi prawami, to i tutaj zdarzają się wyjątki. Doskonałym przykładem jest irlandzka destylarnia Connemmara, która do produkcji własnej whiskey używa słodu suszonego torfowym dymem (peated single malt whiskey). Co więcej, na terenie Irlandii są i takie gorzelnie, które swoje trunki destylują podwójnie (np. Cooley i Kilbeggan). Jak widać, pewnych różnic nie można zakładać z góry.

Whisky a whiskey

Nie można też nie zwrócić uwagi na zapis whisky/whiskey na etykietach. Skąd ta różnica? Tu akurat sprawa jest dość prosta. Irlandzkie destylaty oznaczane są jako „whiskey”, gdyż w ten sposób gorzelnicy chcieli odróżnić swoje produkty od szkockich trunków i wyraźnie podkreślić ich odrębność.

• Sprawdź też! 6 popularnych mitów na temat whisky. Czas je obalić!

Szkocka czy irlandzka – która jest lepsza?

Kwestię tę zostawimy bez odpowiedzi, ponieważ zależy to tylko i wyłącznie od naszych indywidualnych preferencji. Powszechnie przyjmuje się, że przygodę z bursztynowym trunkiem powinno rozpocząć się od irlandzkiej whiskey, ponieważ jest dużo łagodniejsza i przyjemniejsza w smaku. Nieco ostrzejszy profil szkockiej może nas na początku zniechęcić, ale też nie musi. Nie ma znaczenia, czy pokochacie whiskey, czy whisky – w tej zabawie chodzi o to, by znaleźć to, co nam naprawdę smakuje.

Tomasz Lipiński