Franciacorta – włoskie bąbelki, które mogą konkurować z szampanem

Jeśli myślisz, że prawdziwe, eleganckie bąbelki mogą pochodzić tylko z Szampanii, to czas poszerzyć horyzonty. Włochy, znane z prosecco, kryją w sobie jeszcze jeden skarb – franciacortę. To ekskluzywne, wytrawne i długo dojrzewające wino musujące, które śmiało można porównywać do najlepszych francuskich szampanów.

Czy to oznacza, że franciacorta to włoski szampan? Nie do końca – bo choć proces produkcji jest podobny, to charakter tych win jest unikalny. A jeśli jeszcze nie miałeś okazji spróbować, to czas najwyższy nadrobić zaległości!

Franciacorta – skąd pochodzi?

Franciacorta to nie tylko nazwa wina, ale przede wszystkim region w Lombardii, leżący między Brescią a malowniczym jeziorem Iseo. To miejsce, gdzie alpejskie wiatry spotykają się z ciepłym powietrzem znad doliny Padu, tworząc idealne warunki do uprawy winorośli.

Już w XIII wieku obszar ten był znany jako curtes francae – strefa wolnocłowa, co sprzyjało rozwojowi handlu i winiarstwa. Współczesna franciacorta zaczęła się jednak dopiero w XX wieku, gdy winiarze odkryli, że ich chardonnay i pinot noir mogą dorównać jakością szampanom.

A skoro jesteśmy przy jakości – franciacorta ma status DOCG (Denominazione di Origine Controllata e Garantita), co oznacza, że to najwyżej klasyfikowane włoskie wino musujące.

Wina włoskie. Jak czytać etykiety?

Jak powstaje franciacorta?

Podobnie jak w szampan, franciacorta produkowana jest metodą klasyczną, co oznacza, że bąbelki powstają podczas drugiej fermentacji w butelce. Ale tutaj wchodzą w grę pewne różnice, które czynią to wino wyjątkowym.

1. Dłuższe dojrzewanie na osadzie drożdżowym

Wina musujące z Franciacorty leżakują dłużej niż większość szampanów:

• franciacorta NV (bez rocznika) – minimum 18 miesięcy (w Szampanii tylko 12 miesięcy!),
• franciacorta millesimato (rocznikowa) – 30 miesięcy,
• franciacorta riserva – aż 60 miesięcy (5 lat!).

Długie dojrzewanie na drożdżach nadaje winu głębokich nut tostów, migdałów, orzechów, a nawet mineralnych akcentów kredy.

2. Więcej słońca, więcej smaku

Winogrona w Lombardii dojrzewają bardziej niż te w Szampanii, ale nadal zachowują wysoką kwasowość. Dzięki temu franciacorta jest pełniejsza, bardziej owocowa, ale jednocześnie świeża i elegancka.

3. Ekologiczne podejście

Region ten jest jednym z liderów upraw ekologicznych – prawie 70% producentów działa zgodnie z zasadami ekologii lub stara się o certyfikaty. Znany winiarz Maurizio Zanella, założyciel Ca’ del Bosco, podkreśla, że to klucz do przyszłości franciacorty.

Wyjątkowe style franciacorty

Franciacorta niejedno ma imię! Oprócz klasycznych wersji brut znajdziemy tu także kilka unikalnych stylów.

• Franciacorta satèn – jedwabiste bąbelki

To wino stworzone specjalnie, by było bardziej delikatne i kremowe niż klasyczna franciacorta. Satèn, produkowane z chardonnay i pinot bianco, ma niższe ciśnienie w butelce, co sprawia, że jego musowanie jest bardziej subtelne. Idealne do lekkich potraw i romantycznych kolacji.

• Franciacorta rosé – dla miłośników owocowych nut

Produkowane głównie z pinot noir, ma piękny różowy kolor i wyraziste nuty czerwonych owoców. Świetne do dań z grzybami, łososia czy tatara z tuńczyka.

• Franciacorta dosaggio zero – ultra wytrawna

Dla tych, którzy nie przepadają za cukrem w winie – to wersja bez dodatku cukru po fermentacji. Jest ultra świeża i idealna jako aperitif lub do owoców morza.

Jak podawać franciacortę?

Zapomnij o wąskich kieliszkach do szampana! Franciacorta zasługuje na więcej przestrzeni, by w pełni uwolnić swoje aromaty. Najlepsze będą kieliszki do białego wina lub zwężające się delikatnie ku górze kieliszki do win musujących typu tulipan (są nieco szersze niż tradycyjne flute, pomagają skupić aromaty).

Franciacorta, podobnie jak inne wina musujące, najlepiej smakuje dobrze schłodzona, ale nie przesadnie zimna, aby nie zgubić jej subtelnych nut smakowych. Odpowiednia temperatura zależy od stylu wina:

• franciacorta brut i rosé – 7-9°C,
• franciacorta satèn i millesimato (rocznikowa) – 10-12°C (trochę cieplejsza temperatura podkreśla kremowość i bogactwo smaku),
• franciacorta riserva – 12°C (długodojrzewające wina potrzebują chwili, by rozwinąć pełnię aromatów).

Czytaj także: Jak serwować wino musujące?

Po otwarciu butelki najlepiej wypić franciacortę w ciągu 1-2 godzin, bo bąbelki szybko się ulatniają. Jeśli jednak chcesz przechować ją dłużej, użyj specjalnego korka do win musujących i trzymaj w lodówce – zachowa świeżość przez maksymalnie 24 godziny.

Z czym pić franciacortę? Idealny foodpairing

Franciacorta to jedno z najbardziej wszechstronnych win musujących, jeśli chodzi o łączenie z jedzeniem. Dzięki różnorodnym stylom można ją podawać zarówno jako aperitif, jak i do pełnych, wielodaniowych kolacji. Oto kilka propozycji, które pomogą Ci maksymalnie wykorzystać potencjał tego wina.

• Franciacorta dosaggio zero – sushi, ostrygi, ceviche.
• Franciacorta extra brut – sery pleśniowe, kremowe sosy, smażone warzywa.
• Franciacorta brut – homar, owoce morza, lekkie mięsa.
• Franciacorta satèn – risotto, makaron z truflami, foie gras.
• Franciacorta rosé – wędliny, tatar, grillowane mięsa.

W Polsce franciacorta wciąż jest niszowa, ale coraz łatwiej ją znaleźć w dobrych sklepach z winem i restauracjach. Do najbardziej cenionych producentów należą: Ca’ del Bosco – legenda regionu, elegancja i perfekcja, Bellavista oferujący klasyczny styl, doskonałe rocznikowe etykiety, Monte Rossa (świetne, bogate satèn i rosé) oraz Ricci Curbastro, który słynie z win biodynamicznych i ekologicznych.

Konrad Bukowski

(fot. depositphotos)