Rodzaje słodkiego czerwonego wina. Krótki przewodnik

Gdy sięgamy po czerwonego wino, bez względu na to, czy to będzie merlot, pinot noir czy cabernet sauvignon, mamy do czynienia z kategorią „wytrawne”. Istnieje jednak kilka stylów czerwonego wina, które zostały stworzone specjalnie po to, by umilać czas, gdy przyjdzie nam ochota na coś słodkiego…

Wydaje się, że wina z kategorii sweet nie przyciągają tak dużej uwagi jak ich wytrawne odpowiedniki, a szkoda, bo zdecydowanie na nią zasługują. Oferują naprawdę szeroką gamę smaków i aromatów, a także ciało, które może być zarówno lekkie, jak i pełne. I choć najbardziej prestiżowe na świecie butelki deserowe to zazwyczaj wina białe, w tym Sauternes z Bordeaux i węgierski Tokaji Aszú, to wśród czerwieni jest kilka perełek, które warto odkryć.

Skąd się bierze słodycz w winie?

Każde wino zaczyna się od fermentacji – to moment, kiedy drożdże zamieniają cukry z moszczu gronowego w alkohol i dwutlenek węgla. To, jak ten proces przebiega, decyduje o tym, czy wino będzie wytrawne, czy słodkie.

Słodycz wina zależy od ilości cukru pozostałego po zakończeniu fermentacji. Winiarze nazywają to „cukrem resztkowym”. Im więcej cukru resztkowego, tym słodsze wino.

Jeśli wino ma mniej niż 10 g cukru resztkowego na litr, butelkę tę ogólnie uważa się za wytrawną. Te, które zawierają od 10 do 30 g cukru na litr, są postrzegane jako półwytrawne, a te zawierające ponad 30 g zaliczają się do win słodkich. Niektóre z najsłodszych win deserowych na świecie, znane ze swoich syropowych, miodowych właściwości, mogą zawierać nawet od 100 do 150 g cukru na litr.

• Dowiedz się więcej! Skąd się bierze w winie cukier? Czyli o co chodzi z tym cukrem resztkowym?

Dominującą kategorią wśród czerwieni są wina wytrawne. Zawierają niski poziom cukru resztkowego, który jest niewykrywalny (około 0,5 do 2 gramów na litr). Jednak mimo tego niektóre wina czerwona sprawiają wrażenie słodkości. Wynika to z obecności konkretnych nut smakowych, takich jak suszone daktyle, wanilia lub karmel. Trzeba jednak pamiętać, że słodycz ta nie jest wynikiem obecności cukru, dlatego te wina nadal uważane są za wytrawne.

Wracając do win deserowych, niektóre powstają w wyniku fermentacji winogron, które zawierają skoncentrowany sok – są to m.in. winogrona z późnych zbiorów lub winogrona objęte szlachetną pleśnią. Choć może nie brzmi to smakowicie, to szlachetna pleśń na przejrzałych owocach dodaje winu niepowtarzalnych nut imbiru, szafranu oraz miodu. W tym stylu produkuje się głównie wina białe, ale istnieje kilka ciekawych przykładów czerwieni.

Wino i deser. Jak wybrać idealną parę?

Inne słodkie wina czerwone powstają z kolei poprzez wzmacnianie – proces polega na dodaniu do wina spirytusu winogronowego, który zatrzymuje fermentację i zapewnia pożądaną ilość cukru resztkowego.

Rodzaje słodkiego czerwonego wina

Jest coś pysznego w słodkim winie czerwonym, co odróżnia je od innych win na półce. Mimo słodyczy mogą być orzeźwiające i owocowe, jak i ciężkie oraz bardzo dekadenckie w swej naturze.

Lambrusco

To czerwone wino musujące z włoskiego regionu Emilia-Romagna. Tradycyjne lambrusco jest lekko musujące (ma mniej bąbelków niż cava lub szampan), z wysokim poziomem kwasowości. Ma żywy styl, świeży smak wiśni, czerwonych porzeczek i jagód. Jakościowe wina lambrusco oznaczone są apelacjami kontrolowanego pochodzenia DOC.

Lambrusco oferuje różne poziomy słodyczy, a tym secco (wytrawne), semi-secco (wytrawne), amabile (półsłodkie) i dolce (słodkie). Słodsze wina mają niższą zawartość alkoholu. Cechują się też mocniejszym owocowo-kwiatowym profilem z nutami jeżyn, truskawek, granatów, fiołków, a nawet czekolady i śmietanki.

Brachetto d’Acqui

Wino to pochodzi z regionu Piemont we Włoszech i produkowane jest w 100% z odmiany bracchetto. Przypomina lambrusco i musujące białe moscato d’Asti.

Wino jest słodkie, lekko musujące i cenione za swoje klasyczne połączenie z… czekoladą. Ma jasny rubinowy kolor z jaskrawoczerwonymi owocami i perfumowany aromat, często z nutami róży.

Brachetto d’Acqui ma stosunkowo niską zawartość alkoholu, średnio tylko około 8-12% ABV. W 1996 roku otrzymało oznaczenie DOCG.

Porto Ruby

Porto, słynne słodkie wino z portugalskiej doliny Douro, należy do kategorii win wzmocnionych. Porto Ruby to młodsza i najpopularniejsza odmiana, która leżakuje w butelkach. Nazwa pochodzi od rubinowego koloru trunku. To niezbyt skomplikowane słodkie wino – powstaje przez zmieszanie kilku przynajmniej jednorocznych win. Charakteryzuje się świeżością i bardzo owocowym aromatem. To świetne wprowadzenie do całej kategorii porto.

Możesz natknąć się również na odmianę Ruby Reserva, która cechuje się lepszą jakością – jest kupażem różnych roczników, nierzadko pięcio- i siedmioletnich.

Porto Tawny

Dojrzewa w beczkach i jest mieszanką różnych roczników. Barwa, na skutek długiego leżakowania i utleniania, jest znacznie jaśniejsza niż ruby porto. Porto tawny ma również więcej smaku – jest bogatsze, bardziej złożone, pełne nut orzechów laskowych, kawy, karmelu i przypraw.

Podstawowa wersja Porto Tawny dojrzerwa minimum przez 3 lata, wersja reserva natomiast do 7 lat. Istnieje też Porto Tawny ze wskazaniem wieku i dotyczy trunków, które dojrzewały przez 10, 20, 30 lub 40 lat. Im wino starsze, tym akcenty świeżych owoców ustępują nutom owoców suszonych.

Vin Doux Naturels (VDN)

To jedne z najsłodszych win na rynku. Pochodzą głównie z południa Francji, szczególnie z regionów takich jak Roussillon, Languedoc czy Dolina Rodanu. Wina te charakteryzują się naturalną słodyczą, która jest zachowywana dzięki procesowi zwanemu mutage – polega ona na przerwaniu fermentacji poprzez dodanie destylatu winnego (alkoholu). Dzięki temu cukry obecne w moszczu nie są w pełni przetwarzane w alkohol, co nadaje winu słodki smak.

Wina te mogą być jasne, złociste, bursztynowe lub ciemnoczerwone, w zależności od szczepów. Białe powstają z odmiany muscat, czerwone natomiast z grenache, z kórych najbardziej popularne są maury oraz banyul.

Maury – to jedno z najbardziej znanych Vin Doux Naturels produkowanych w regionie Roussillon w południowej Francji. Jest słodkie o intensywnych smakach. Dominują nuty suszonych owoców (rodzynki, figi, śliwki), czarnych owoców (jeżyny, czarne porzeczki), czekolady, karmelu i przypraw korzennych. W starszych wersjach można wyczuć nuty orzechowe, tytoniowe i skórzane. Zazwyczaj muszą zawierać ok. 75% odmiany grenache.

Banyuls – podobnie jak maury powstaje w regionie Roussillon. Dominującym winogronem jest grenache noir, które musi stanowić co najmniej 50% win Banyuls Traditionnel i 75% win Banyuls Grand Cru. W smaku jest również podobne do maury – z bogatymi nutami duszonych owoców, suszonych śliwek i słodkich przypraw.

Recioto della Valpolicella

To słodkie czerwone wino pochodzące z regionu Wenecji Euganejskiej w północno-wschodnich Włoszech, a dokładniej z okolic Valpolicelli. Jest to jedna z najbardziej cenionych apelacji regionu i jedno z najstarszych win włoskich, z tradycją sięgającą czasów starożytnych.

Recioto powstaje w czasochłonnym procesie zwanym appassimento. Najlepsze winogrona są zbierane ręcznie i starannie układane na długich, płaskich półkach, tradycyjnie wykonanych z bambusa, zwanych fruttai, i suszone. Z czasem, gdy tracą wodę, ich smaki, cukry, garbniki, kwasowość i kolory stają się coraz bardziej skoncentrowane.

Do produkcji używa się typowych dla Valpolicelli odmian winogron: corvina, corvinone i rondinella, czasem z niewielkim dodatkiem innych lokalnych szczepów. W profilu dominują nuty suszonych owoców, takich jak rodzynki, śliwki i figi, a także czekolady, przypraw korzennych, miodu, a nawet delikatne akcenty kawy.

Konrad Bukowski

(fot. depositphotos)