Akademia
Burzliwa historia rumu. O tym na pewno nie wiedziałeś!
Rum nie tylko trunek i składnik Mojito. To historia pełna kolonializmu, niewolnictwa, wyzysku ekonomicznego i… przestępczości zorganizowanej. Ukształtował też dzisiejsze Stany Zjednoczone i obie Ameryki, przenikając do polityki i kuchni krajów od Jamajki po Brazylię. Był również bardzo ważną częścią narodzin współczesnej miksologii, sięgając czasów pierwszych ponczy i grogów rumowych.
Poznaj 8 zaskakujących faktów, które pokazują, że rum to coś więcej niż alkohol!
Za rumem stroi bogata, ale i trudna historia (fot. depositphotos),
1. To w świecie arabskim udoskonalono rafinację cukru
Choć rum kojarzy się przede wszystkim z Karaibami, jego historia zaczyna się daleko za wyspami. To arabscy alchemicy wynaleźli w VII wieku proces rafinacji cukru, co pozwoliło uzyskać z trzciny cukrowej biały, słodki kryształ. W XI wieku Arabowie wprowadzili cukier do basenu Morza Śródziemnego, a następnie do Europy.
Sam cukier szybko stał się symbolem bogactwa i luksusu, dostępnego tylko dla najzamożniejszych.
2. Na trzcinie cukrowej budowano imperia
W XV wieku Portugalczycy odkryli, że tropikalne wyspy, takie jak Madera, Wyspy Zielonego Przylądka oraz Wyspy Kanaryjskie, doskonale nadają się do uprawy trzciny cukrowej. Rozpoczęła się „cukrowa gorączka”, która przyciągnęła europejskie imperia kolonialne.
Plantacje cukru na tych „złotych wyspach” przynosiły ogromne zyski, ale jednocześnie zapoczątkowały brutalny system niewolniczy. Portugalczycy wykorzystywali niewolników z Afryki do uprawy i przetwarzania trzciny cukrowej. Madera w szczytowym momencie produkcji cukru miała 200 plantacji i 80 młynów cukrowych, a do 1500 roku stała się największym eksporterem cukru na świecie.
- Sprawdź też! 5 najczęściej powtarzanych mitów na temat rumu
Masowa produkcja trzciny cukrowej rozpoczęła niechlubny rozdział niewolnictwa (fot. depositphotos).
3. Od odpadów do rewolucji w kieliszku
Za kolebę rumu uznaje się Wyspy Kanaryjskie, gdzie znajdowały się plantacje trzciny cukrowej. Ich największy rozwój przypada na XVII wiek, gdy dostarczały rafinowany cukier do Europy. Niewolnicy, pracujący na plantacji, odkryli, że melasę (produkt uboczny rafinacji trzciny cukrowej) można przefermentować na alkohol. Rum szybko stał się popularny i z wysp trafił do Nowej Anglii, gdzie można było go zakupić za bezcen.
4. Rum jako… kiełbasa wyborcza
Rum był nieodłącznym elementem życia kolonistów w XVIII wieku. W koloniach amerykańskich stał się tak popularny, że każdy mieszkaniec średnio wypijał 3,7 galona tego trunku rocznie. Był też powszechnie używany jako środek płatniczy i forma przekupstwa.
Przykładem może być George Washington – gdy startował w wyborach do Izby Burgessów w Wirginii w 1758 roku zapewnił wyborcom 28 galonów rumu i 50 galonów ponczu rumowego.
Około 1765 roku wzdłuż Wschodniego Wybrzeża Amerykanie destylowali około 4,8 miliona galonów rumu, co czyniło go bardziej dostępnym niż whiskey.
5. Ulubiony trunek Brytyjskiej Królewskiej Marynarki Wojennej
Piraci bez rumu? To niemal niemożliwe. Choć pirackie legendy pełne są opowieści o beczkach rumu, trunek ten odgrywał równie ważną rolę na pokładach legalnych statków. Od 1731 roku marynarze Brytyjskiej Królewskiej Marynarki Wojennej otrzymywali codziennie pół pinty rumu.
Rum nie tylko podnosił morale na statkach, ale też był uważany za lekarstwo. Dr James Lind, jeden z pionierów medycyny morskiej, uważał, że rum chroni marynarzy przed szkorbutem i innymi chorobami. Sugerował, aby spożywali rum w formie ponczu, którego przepis zawierał owoce, sok owocowy, ocet, kwas winowy, pół pinty alkoholu i pół pinty wody.
Tradycja codziennej racji rumu przetrwała w brytyjskiej marynarce aż do 1970 roku.
Rum był ulubionym trunkiem brytyjskich marynarzy (fot. depositphotos).
6. Stany Zjednoczone jednak wybrały whiskey
Choć rum był ulubionym alkoholem kolonistów, w XIX wieku jego popularność spadła. Powód? Władze USA zaczęły promować produkcję whiskey. Było to bardziej opłacalne dla farmerów uprawiających zboża, a wysokie cła na rum z Karaibów dodatkowo zmniejszyły jego dostępność. W tym czasie konsumenci płacili nawet o 300% więcej za rum niż za whiskey!
Whiskey stała się więc tańszą i bardziej lokalną alternatywą, która zdominowała amerykański rynek alkoholi. Decyzja ta nie tylko zmieniła gust Amerykanów, ale też wpłynęła na losy karaibskich destylarni rumu, które straciły swój główny rynek.
7. Rola rumu w czasach prohibicji
W latach 20. XX wieku prohibicja zakazała alkoholu w USA, ale kultura koktajlowa wcale nie zniknęła. Speakeasy, czyli nielegalne bary, serwowały koktajle na bazie rumu, takie jak El Presidente. Jednak prawdziwy rum był trudny do zdobycia, więc niestety wielu producentów oferowało podróbki, często toksyczne.
Mimo wszystko koktajle na bazie rumu stały się symbolem swobody i egzotyki, które kontrastowały z szarą rzeczywistością.
8. Konflikty, rewolucje i miliony dolarów
W XX wieku rum stał się nie tylko napojem, ale też narzędziem politycznej gry. W 1960 roku Fidel Castro znacjonalizował kubańskie destylarnie, co zmusiło Bacardi do przeniesienia swojej produkcji do Portoryko (gdzie obecnie znajduje się główna siedziba firmy) i innych krajów.
Dziś rum nadal pozostaje przedmiotem politycznych napięć. Rząd USA subsydiował największą na świecie firmę produkującą alkohole, Diageo, aby otworzyła destylarnię Captain Morgan na Wyspach Dziewiczych. Stany Zjednoczone zainwestowały miliardy dolarów!
Karolina Mec
(fot. depositphotos)
