Barrel proof, cask strength, full proof – kluczowe różnice w najmocniejszych whisky

Kiedy whisky mówi „jestem mocna”, warto zapytać: jak bardzo? Bo moc to nie tylko procenty na etykiecie, ale też historia, sposób dojrzewania i… odwaga, z jaką destylarnia decyduje się nie rozcieńczać trunku przed rozlaniem go do butelek.

W świecie whisky mamy kilka terminów, które budzą respekt: barrel proof, cask strength, full proof. Brzmią podobnie? To prawda – ale diabeł tkwi w szczegółach (i w alkoholu).

W tym artykule przyglądamy się różnicom między najmocniejszymi wersjami whisky, tłumaczymy, co dokładnie oznaczają te pojęcia, byście wiedzieli, po co się właściwie sięgacie. Dla tych, którzy lubią mocniejsze doznania – to lektura obowiązkowa.

• Sprawdź także! Jak czytać etykiety whisky?

Whiskey barrel proof, czyli bez kompromisów

Zacznijmy od klasyki. Barrel proof (czyli dosłownie „moc z beczki”) to whisky, która trafia do butelki dokładnie z takim poziomem alkoholu, jaki miała po zakończeniu dojrzewania – bez rozcieńczania wodą. Nie ma tu żadnego obniżania mocy, jak w przypadku większości trunków, które schodzą do bardziej „cywilizowanych” 40-46% alkoholu.

To, co wyleci z beczki, trafia do butelki. Zwykle jest to od 55% do nawet 65% ABV. Mocne? Zdecydowanie. Ale dla wielu koneserów to właśnie esencja smaku – pełna, nieoszlifowana wersja whiskey, która pokazuje, co potrafi destylat i beczka.

12 dobrych i niedrogich whisky, które warto mieć w swoim barku

Warto wiedzieć! Amerykański urząd regulujący produkcję alkoholu (TTB) pozwala na różnicę 1% ABV między zawartością beczki a butelką. Jednak to nie miejsce na „lekkie” dolanie wody – to raczej margines błędu technologicznego.

Cask strength – inna nazwa, ta sama siła

Jeśli znajdziesz whisky oznaczoną jako cask strength, możesz spokojnie założyć, że to dokładnie ten sam koncept co barrel proof. Różnica jest głównie geograficzna: w USA popularniejszy jest termin barrel, podczas gdy producenci szkoccy, irlandzcy i japońscy wolą cask.

Dlaczego? Bo nie każda cask to klasyczna amerykańska beczka (200 litrów z wypalanego dębu). W Europie i Azji whisky często leżakuje w beczkach po sherry, winie, porto, a ich pojemność i charakterystyka mogą być bardzo różne. Mimo to zasada jest ta sama: żadnego rozcieńczania, żadnych sztuczek. Co z beczki, to do butelki – z całą mocą i duszą.

• Czytaj także! Jak wymawiać popularne nazwy szkockich whisky?

Full proof – moc, która wraca do przeszłości

Tu sprawa robi się ciekawsza. Ten termin nie jest oficjalnie regulowany, co daje producentom pewną swobodę i przy okazji tworzy trochę zamieszania. Najczęściej jednak chodzi o whisky, która została zabutelkowana z taką samą mocą, z jaką trafiła do beczki na początku procesu dojrzewania.

Tak, dobrze czytasz. Po destylacji whisky jest przezroczysta i zazwyczaj ma około 62,5% alkoholu – i właśnie z taką mocą wlewa się ją do beczek. W czasie starzenia ABV może się zmieniać. W USA, gdzie klimat jest suchy i gorący, zwykle rośnie. W Szkocji czy Irlandii – bardziej wilgotnych regionach – potrafi spaść.

10 najstarszych destylarni na świecie

Jeśli whisky po latach dojrzewania ma, powiedzmy, 64%, producent może dodać odrobinę wody, żeby wrócić do entry proof – i właśnie wtedy mamy do czynienia z wersją full proof.

To nieco inne podejście niż barrel proof, bo pokazuje nie tyle czystą siłę trunku, ile drogę, jaką przeszedł – i jak zmienił się jego smak, niekoniecznie jego moc.

Wszystkie trzy rodzaje whisky są cenione przez pasjonatów, kolekcjonerów i barmanów, którzy chcą mieć wpływ na ostateczną wersję drinka (bo taką whisky można rozcieńczać po swojemu – do smaku).

Jednak pamiętać trzeba o jednym. To nie są trunki do picia w biegu. Barrel proof, cask strength i full proof to whisky do delektowania się, powolnego odkrywania warstw smaku i aromatu. Idealne z kostką lodu, odrobiną wody lub zupełnie solo, ale zawsze z szacunkiem. Bo to moc, która nie bierze jeńców.

Konrad Bukowski

(fot. depositphotos)